Obowiązek szczepień na Covid-19 w Europejskim Trybunale Praw Człowieka
Skarga złożona przez francuskich strażaków
Europejski Trybunał Praw Człowieka jest organem Rady Europy, wiodącej na świecie organizacji zajmującej się prawami człowieka. Orzeka w sprawach praw człowieka zapisanych w Konwencji i protokołach dodatkowych, rozpatrując skargi obywateli 46 państw członkowskich Rady Europy, które ratyfikowały Europejską Konwencję Praw Człowieka (EKPC). ETPC rozpatruje zarówno skargi międzypaństwowe, jak i indywidualne. Skargę indywidualną może złożyć każda osoba, której prawa i wolności wynikające z Konwencji zostały naruszone. Z tego prawa skorzystali francuscy strażacy.
12 lipca 2021 roku prezydent Francji E. Macron zapowiedział w telewizyjnym wystąpieniu obowiązkowe szczepienia strażaków oraz pracowników służby zdrowia przeciwko Covid-19. Najpóźniej do 15 września 2021 medycy, pracownicy administracyjni placówek służby zdrowia oraz strażacy mieliby przyjąć preparaty na koronawirusa pod groźbą zawieszenia w obowiązkach bez wynagrodzenia i na czas nieokreślony. 5 sierpnia Rada Konstytucyjna zatwierdziła paszport szczepionkowy, nie zajmując stanowiska wobec obowiązku szczepień. Rada Stanu nie widziała ze swojej strony sprzeczności z Europejską Konwencją Praw Człowieka. Obawiając się, że procedury krajowe nie przyniosą rezultatów i biorąc pod uwagę pilność sytuacji (dekret miał wejść w życie 15 września), Związek Strażaków SUD SDIS zwrócił się natychmiast do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, składając skargę przeciwko państwu francuskiemu na podstawie art. 39 zakazującego eksperymentów naukowych. Strażak Pierric Thevenon (@THEVENONPierric) był głównym wnioskodawcą reprezentującym grupę kilkuset strażaków i pracowników sł. zdrowia. Mimo niewykorzystania wszystkich dostępnych krajowych środków odwoławczych (art.35), ETPC, odrzuciwszy wniosek w trybie pilnym, zachęcił do ponownego złożenia skargi, tym razem w trybie zwyczajnym, co też uczyniono. 6 października 2022 ETPC wydało decyzję o niedopuszczalności skargi na podstawie art. 35, co nie oznacza, że ETPC wypowiedziała się nt. obowiązku szczepień, ale stwierdziła, że skarga została wniesiona przedwcześnie.
Do chwili obecnej Trybunał Praw Człowieka nie zajął stanowiska w sprawie obowiązku szczepień p. Covid-19 we Francji.
Jakie jest stanowisko ETPC dotyczące szczepień obowiązkowych w ogóle? 8 kwietnia 2021 r. ETPC wydał wyrok w sprawie Vavřička przeciwko Czechom (skarga nr 47621/13), w którym stwierdził, że obowiązkowe szczepienie, jako niedobrowolna interwencja medyczna, stanowi ingerencję w korzystanie z prawa do poszanowania życia prywatnego w rozumieniu art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. David Guyon, francuski prawnik uważa, że aby obowiązek szczepień był w zgodzie z art. 8 oraz z pryncypium państwa demokratycznego, musi wypełnić 5 warunków: szczepionka musi być stosowana od wielu lat, choroba, której dotyczy, ma być poważna, skutki niepożądane szczepionki ogólnie znane i minimalne w stosunku do korzyści, konsekwencje niezaszczepienia krótkotrwałe i ograniczone, a fizyczne przymuszenie kogoś do szczepienia wykluczone.
Według francuskiego prawnika Davida Guyona (@DavidGuyon3) obowiązek szczepień francuskich pracowników służby zdrowia i strażaków stoi w sprzeczności ze stanowiskiem powyższym ETCP i ponowne złożenie skargi do ETPC, po uprzednim wyczerpaniu dostępnych krajowych środków odwoławczych, ma szanse na sukces.
Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy – organu zarządzającego Europejskim Trybunałem Praw Człowieka – wydało w 2021 roku Rezolucję 2361, która w punkcie 7 odnosi się do obowiązku szczepień na Covid-19, gdzie zaleca:
7.3 W odniesieniu do zapewnienia wysokiego poziomu przyjmowania szczepionek:
7.3.1 zapewnić, by obywatele byli informowani, że szczepienie nie jest obowiązkowe i że nikt nie jest poddawany presji politycznej, społecznej lub innej, by poddać się szczepieniu, jeśli sobie tego nie życzy;
7.3.2 zapewnić, że nikt nie będzie dyskryminowany za to, że nie został zaszczepiony, ze względu na ewentualne zagrożenie dla zdrowia lub nie chce się zaszczepić;
W oparciu o rozmowę Davida Guyona ze skarżącym strażakiem Pierric Thevenonem opracowała Anna Chrolowska, z uzupełnieniem Mariusza Jagóry
Źródła :